Από το χρονοντούλαπο της οικοτρομοκρατίας στο σήμερα - Ευκαιρία για να μαθαίνουν οι νεότεροι
Μέσα σε όλες τις συζητήσεις που προκλήθηκαν το τελευταίο διάστημα για τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Θεσσαλία με τα νερά, δεν ήταν δυνατόν να απουσιάζουν και κάποιες απόψεις που έρχονται από το παρελθόν (δεκαετία 80, 90) και που καλλιεργούν, ακόμη και σήμερα, άσκοπες αντιπαλότητες εναντίον των επιλογών που έκανε η Πολιτεία και των έργων που προώθησε κατά την περίοδο εκείνη.
Στα πλαίσια αυτά κινήθηκε μια τοποθέτηση σε ηλεκτρονικό μέσο που έκανε κάποιος οπαδός αυτών των απόψεων (κ. Νίκος Ράπτης) με τίτλο «Η εκταφή της εκτροπής του Αχελώου».
Παρατηρήσαμε επίσης ότι ο γνωστός δημοσιογράφος (και μηχανικός) κ. Γιάννης Κολλάτος μπήκε στον πειρασμό να δώσει μία «οφειλόμενη», όπως την χαρακτήρισε, απάντηση (δες εδώ {1} τον σχετικό σύνδεσμο) στον συντάκτη αυτής της ανάρτησης.
Σε εμάς, από τον «διάλογο» που αναπτύχθηκε, ας μας επιτραπεί να μην αναφερθούμε κυρίως σε αυτά που γράφτηκαν αλλά σε εκείνα που αγνοήθηκαν ή … επιμελώς παρακάμφθηκαν.
Ας γνωρίζουν λοιπόν οι νεότεροι πως η «εκτροπή Αχελώου» (δηλαδή η μεταφορά μιας ποσότητας υδάτων που θα συγκεντρωθούν στο ταμιευτήρα Συκιάς επί του Άνω Αχελώου και θα κατευθυνθούν μέσω σήραγγας μήκους 18 χιλιομέτρων προς Μουζάκι για χρήση στον θεσσαλικό κάμπο), γεννήθηκε ως ιδέα και ως πολιτική απαίτηση των Θεσσαλών όταν η ΔΕΗ (δεκαετία 70, 80) αποφάσισε να δημιουργήσει επί του Αχελώου δύο νέους ταμιευτήρες στις θέσεις Μεσοχώρα και Συκιά για παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, όπως είχε κάνει, λίγα χρόνια νωρίτερα, στον ποταμό Μέγδοβα (παραπόταμο του Αχελώου), με το γνωστό έργο Ν. Πλαστήρα (Ταυρωπό).
Μετά την «γέννηση» της ιδέας, η πολιτεία προχώρησε στις αναγκαίες μελέτες (δεκαετία 80) και στην συνέχεια στην κατασκευή των προβλεπόμενων έργων, δηλαδή των 2 φραγμάτων (Μεσοχώρα, Συκιά) και της σήραγγας μεταφοράς. Όλα αυτά τα έργα ή έχουν ολοκληρωθεί ή έχουν προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό, συνεπώς η «εκτροπή Αχελώου» ουδέποτε θάφτηκε για να υπάρχει σήμερα θέμα «εκταφής» της.
Εκείνο που πραγματικά «θάφτηκε» οριστικά είναι η οικοτρομοκρατία που είχε αναπτυχθεί εκείνα τα χρόνια, με τις ατέλειωτες αιτιάσεις για περιβαλλοντικές καταστροφές και άλλα παρόμοια. Ακόμη και το ΣτΕ, με απόφασή του το 2001 (εισηγητής ο κ. Μενουδάκος, μετέπειτα πρόεδρος του ΣτΕ) απέρριψε μία – μία όλες τις προβαλλόμενες αιτιάσεις και «έθαψε», και το Στε, τις όποιες προσδοκίες συντηρούσαν ορισμένοι, με τα αναμασήματα των σεναρίων της καταστροφής. Έτσι δόθηκε τέλος στις επιδιώξεις τους για ακύρωση των αποφάσεων της Ελληνικής Βουλής, όπου με συντριπτικές πλειοψηφίες το εγχείρημα μεταφοράς υδάτων από τον Αχελώο είχε επανειλημμένα λάβει την πολιτική επικύρωση.
Έκτοτε η Βουλή ουδέποτε ανέτρεψε αυτές τις αποφάσεις της. Μάλιστα, παρότι τα τελευταία πέντε χρόνια υπήρξε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με ρητορική την μη μεταφορά των υδάτων, ουδέποτε έφερε το θέμα στη Βουλή, ενώ αντίθετα σε σχετική ερώτηση (Κ. Τσιάρας Δεκ. 2015) ο αρμόδιος Υπουργός κ. Σπίρτζης απάντησε ότι η Κυβέρνησή του θα προχωρήσει τα έργα Συκιάς και σήραγγας που συνδέονται με την «εκτροπή». Αυτό βέβαια δεν συνέβη, αλλά η Κυβέρνηση περιορίστηκε στην εκταμίευση ενός ποσού για την μελέτη και τις εργασίες που απαιτούνται για την συντήρηση των έργων, φοβούμενη την κατάρρευσή τους.
Ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του.
Μία ακόμη προσθήκη στα όσα γράφτηκαν από τον αρθρογράφο κ. Ράπτη, θα ήταν η ακριβής αναφορά στην σημερινή πραγματικότητα σε σχέση με εκείνη της δεκαετίας 1970.
Οι αγρότες (κυρίως) αναζητώντας νερό για τις καλλιέργειες τους (από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και μετά) και μη έχοντας εναλλακτική λύση, στράφηκαν στην άντληση από υπόγειους υδροφορείς με την κατασκευή (με δικές τους δαπάνες) περίπου 35.000 γεωτρήσεων, και με την σύμφωνη γνώμη (καλώς ή κακώς) της Πολιτείας. Εάν τελικά σήμερα περιοριστούμε στο τοπικό υδατικό δυναμικό (της λεκάνης Πηνειού) χωρίς ενίσχυση του από νερά του Αχελώου, τότε θα πρέπει αρκετοί καλλιεργητές να εγκαταλείψουν την γη τους και όσα επένδυσαν σ’ αυτή και να αναζητήσουν αλλού την τύχη τους, με ότι αυτό σημαίνει για τους ίδιους και συνολικά για την χώρα.
Αυτό είναι το πραγματικό πλαίσιο στο οποίο θα πρέπει κάποιος να κινηθεί για την επίλυση του παραγωγικού και περιβαλλοντικού προβλήματος και όχι να προτιμά τον «ενταφιασμό» των ελπίδων για αγροτική ανάπτυξη και οικολογική ανάκαμψη, ζητώντας ουσιαστικά από την πολιτεία να αποδεχθεί χωρίς αντίδραση τα θηριώδη ελλείματα στο υδατικό μας ισοζύγιο.
Με άλλα λόγια συμφωνούμε απόλυτα με τον κ. Ράπτη «να κοιτάμε προς το μέλλον», προφανώς όμως με αφετηρία το παρόν.
Όποιοι λοιπόν προτρέπουν να δείχνουμε «περισσότερη έγνοια για τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας», οφείλουν να διατυπώσουν ΑΜΕΣΑ ρεαλιστικές και συγκεκριμένες προτάσεις για αποφάσεις, δράσεις, μέτρα και έργα ώστε να αποφύγουμε την περιβαλλοντική καταστρο-φή (υπόγειοι υδροφορείς, Πηνειός, κ.α), τα φαινόμενα της ερημο-ποίησης, την μείωση του εισοδήματος των αγροτών μας από την υπέρμετρη αύξηση του κόστους παραγωγής (όπως π.χ. το κόστος άρδευσης) και την τάση εγκατάλειψης της γης από τους αγρότες.
Και κάτι για τον κ. Γιάννη Κολλάτο. Αμφισβητούμε ότι «οφείλει» να δίνει «απαντήσεις» σε όλους όσοι αναπαράγουν αυτήν την παρωχημένη επιχειρηματολογία περασμένων δεκαετιών, η οποία άλλωστε κρίθηκε σε όλα τα επίπεδα του δημοσίου διαλόγου και των πολιτικών αποφάσεων. Αντίθετα, ως εκπρόσωπος πληροφόρησης της κοινής γνώμης, είναι υποχρεωμένος αντί για απαντήσεις να απευθύνει «ερωτήσεις» σε εκπροσώπους παρόμοιων ισχυρισμών.
Και επειδή οι οικολογικές αντιλήψεις (με ή χωρίς εισαγωγικά) εμπλέκονται εδώ και πολλά χρόνια στο πολιτικό σύστημα και συχνά ασκούν διακυβέρνηση (Πρωθυπουργοί, Υπουργοί κ.λ.π.), καλό είναι οι φορείς αυτών των απόψεων να ενημερώσουν τον λαό, που παρακολουθεί, και να απαντήσουν στο ερώτημα ποια θα πρέπει να είναι η τύχη αυτών των έργων (φράγμα Συκιάς, σήραγγα μεταφοράς, ακόμη και το ΥΗΕ Μεσοχώρας) ;
Θα πρέπει να παραμείνουν και να ολοκληρωθούν για κάποια εναλλακτική χρησιμοποίησή τους, εκτός της μεταφοράς νερού, ή θα πρέπει να κατεδαφιστούν, ώστε να αποκατασταθούν οι «πληγές» που δημιουργήθηκαν από την κατασκευή τους ;
Και κάτι ακόμη : Εάν τελικά τα έργα Άνω Αχελώου ολοκληρωθούν και τα νερά του αξιοποιηθούν στην λεκάνη Πηνειού για τους γνωστούς πολλαπλούς σκοπούς, τελικά θα υπάρξουν θετικές ή αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την λειτουργία τους ;
Όταν δοθεί η απάντηση στα ερωτήματα αυτά από εκείνους που κρύβονται πίσω από γενικότητες «κατά της εκτροπής» και ψευτο-συναισθηματισμούς για απειλές κατά του περιβάλλοντος, τότε το γεγονός αυτό θα αποτελέσει από μόνο του ένα στοιχείο πολιτικής υπευθυνότητας.
Όταν λοιπόν δώσουν με το καλό την απάντηση αυτή, τότε μόνο ο φίλος Γιάννης Κολλάτος θα «οφείλει» μίαν απάντηση στις πραγματικές τους θέσεις και στις ανομολόγητες επιθυμίες τους για τα έργα Άνω Αχελώου.
Οι διαχειριστές του ιστοτόπου ypethe.gr
Κώστας Γκούμας
Τάσος Μπαρμπούτης
{1} thessaliatv.gr : Μία οφειλόμενη απάντηση για το Αχελώο στον.. οικολόγο κ. Νίκο Ράπτη :